Գյումրու Բարեկամության Այգին Վերակառուցվում է

Գյումրու Բարեկամության Այգին Վերակառուցվում է

Երկրաշարժից հետո 30 և ավելի տարիներ անխնամ մնացած հայտնի զբոսայգին վերականգնվում է: Ինչ՞ հետաքրքիր վերափոխություններ են սպասվում այգու հյուրերին:

Մեկ այգի՝ տարբեր անուններ
Կրուգի սադ, Անտառի սադ, Անտառավան, որովհետև շրջակա անտառի բնական շարունակությունն է եղել, Տեքստիլի սադ` տեքստիլի գործարանի մոտ գտնվելու պատճառով, Երիտասարդական այգի. ուսանողների ժամանցի վայր էր (այս նյութը կարդացող տարիքային տարբեր շերտերի գյումրեցիներ իրենց սիրելի այգու այլ անուններ էլ կհիշեն):

1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժը խլեց այգու ուրախությունն ու փոխեց նշանակությունը. այստեղ իրենց ժամանակավոր տնակներով տեղափոխվեցին բազմաթիվ գյումրեցի անօթևան ընտանիքներ: Այգին վերածվեց տնակային ավանի և կորցրեց իր ֆունկցիոնալ նշանակությունը։ Վերակառուցումից հետո այգին կարտացոլի բարեկամության և երախտագիտության խորհուրդը՝ ուղղված բոլոր այն երկրներին և մարդկանց, որոնք 1988 թ.-ի ավերիչ երկրաշարժից հետո օգնության ձեռք մեկնեցին քաղաքին և տուժած բնակչությանը։

80-ից ավելի հայտ՝ աշխարհի տարբեր երկրներից՝ Բարեկամության այգին վերականգնելու համար
Քաղաքի առօրյան առանց իր գլխավոր զբոսայգու լիարժեք լինել չի կարող: Եվ «Զբոսաշրջության և քաղաքաշինության» (TUF) բարեգործական հիմնադրամը նախաձեռնեց այն վերակառուցելու ծրագիրը: Այգու դիզայն-կոնցեպտը մշակելիս հաշվի առնվեցին քաղաքացիների թանկ հուշերն ու առաջարկները, որ և՛ պահպանվի այգու հին ձգողական շունչը, և՛ լինեն ինքնատիպ նոր լուծումներ:

Այգու ռեկրեացիոն ենթակառուցվածքի տարրերի ճարտարապետական լուծումների միջազգային մրցույթին գրանցվեց 84 հայտ՝ 16 երկրից և 37 քաղաքից: Մրցույթի հիմքում դրված էր նաև տարբեր ազգերի և երկրների բարեկամության և համագործակցության գաղափարը: Արդյունքում «Ստանդարտ ճարտարապետական տարրեր» և «Յուրօրինակ ճարտարապետական տարր» անվանակարգերում հաղթող է ճանաչվել IND Architects-ը, որի նախագծի հիման վրա տարածքում կստեղծվեն Վերնիսաժի տաղավարներ և Այգեգործության դպրոցը: Իսկ «Փոքր ճարտարապետական ձևեր» անվանակարգում հաղթած SULIMAN, RAKOVSKAYA & SOFOYAN ստուդիայի նախագծով այգում կտեղադրվեն հատուկ նստարաններ:

Այգում կլինեն նաև Գյումրիի պատմությանն ու մշակույթին բնորոշ տարրեր, օրինակ՝ քաղաքային դռների և պատուհանների դիզայնը հիշեցնող դետալներ և նստարանների զարդանախշեր, որոնք կմշակեն տեղի արվեստագետները՝ Արտուշ Կոշտոյանը, խաչքարագործ Նարինե Փոլադյանը և այլոք:

Հին ու ծանոթ այգու նոր, բայց հարազատ շունչը
Եվ այսպես, ինչ՞ է մեզ սպասում նոր շունչ ստացող այգում: Սկսենք մուտքից: Այգու պաշտոնական մուտքը նախկին Շիրակ հյուրանոցի դիմաց էր, որտեղ դեռ կանգուն են մուտքի կամարները: Դրանք կպահպանվեն, պարզապես գյումրեցի արվեստագետներն ամեն տարի կմշակեն մուտքի կամարների ձևավորման նոր լուծումներ։ Տարածքի մի հատվածը մանկական հիվանդանոցին, մյուսը՝ բնակելի շենքերին է մոտ: Գոտևորումն այնպես է արվել, որ պասիվ հանգստի տարածքները հարում են հիվանդանոցին, իսկ ակտիվ գոտին՝ խաղահրապարակներն ու սպորտային տարածքները՝ բնակելի շենքերին, ավելի հասանելի դառնալով ընտանիքների համար։

Այգին կունենա մարզահրապարակ իր ենթակառուցվածքներով, մանկական խաղահրապարակ ու ատրակցիոններ, ջրամբար կամ արհեստական լճակ, կլինի նաև սահադաշտ ձմեռային ժամանցի համար: Նորույթը և այգու առանցքային մասը կկազմեն Վերնիսաժը՝ իր 25 ինքնատիպ ցուցասրահ-տաղավարներով: Կկառուցվի Այգեգործական դպրոց:

Նոր լուծումներով բացօթյա բեմահարթակ
Բարեկամության այգու վերակառուցման ծրագրով նախատեսված է կառուցել նաև նոր բացօթյա բեմահարթակ։ Կառուցվող նոր բեմը սրճարանի հետ միասին կլինի այգու կենտրոնական հրապարակում: Ընդարձակ բեմը շրջապատված կլինի կանաչապատ տարածքով, կերևա բեմի հետևում գտնվող բլրի շարունակությունը։ Բեմի ծածկը կազմված կլինի թեթև առագաստատիպ հովանոցներով։ Բեմի մոտ նաև նախատեսված է կառուցել դիմահարդարման սենյակ, ինչպես նաև տեխնիկան և գործիքները պահելու համար առանձին տարածքներ։

Այգու որոշ օբյեկտների շինարարությունը նախատեսվում է ավարտին հասցնել այս տարվա սեպտեմբերի կեսին, որից հետո զբոսայգին բաց կլինի գյումրեցիների և քաղաքի հյուրերի համար։ Իսկ 2023 թ. աշնանը նախատեսվում է շահագործման հանձնել ամբողջ զբոսայգին։

Բարեկամության այգու ծրագրի շրջանակում Հայաստանում առաջին անգամ մշակվել է մասնակցային դիզայն-կոնցեպտ, և այգին վերակառուցվում է տեղի բնակիչների ակտիվ ներգրավվածությամբ: Վերականգնված Բարեկամության այգին կզարգացնի քաղաքի ենթակառուցվածքները՝ կամուրջ հանդիսանալով Գյումրիի պատմական կենտրոնի՝ Կումայրիի, և արդյունաբերական ու բնակելի թաղամասերի միջև: