Համազգային Թատրոն․ ՀՀ Անկախության Ընթացքում Կառուցվող Թատրոնի Առաջին Շենքը
Աղբյուր՝ http://www.construction.am
1991 թ․ հիմնադրված և 2003 թ․ պետական կարգավիճակ ստացած Համազգային թատրոնը գործում է Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի (ԵԹԿՊԻ) շենքում։ Ճիշտ է՝ սեփական տարածք չունենալը չի խանգարել, որ թատրոնը կայանա, կերտի սեփական ձեռագիրը՝ բազմաժանր, նորարարական ու տարբերվող։ Բայց սեփական բեմում աշխատելը յուրաքանչյուր կոլեկտիվի ստեղծագործական ավելի մեծ ազատություն ու հնարավորություններ է ընձեռում։
Այս տարի մարտի 23-ին տեղի էր ունեցել Համազգային թատրոնի շենքի հիմնարկեքի արարողությունը։ Շենքը դեռ կառուցման փուլում է և ամենայն հավանականությամբ շահագործման կհանձնվի 2020 թ․ աշնանը։ Համազգային թատրոնի շենքը փաստորեն լինելու է ՀՀ անկախության ընթացքում կառուցված առաջին թատրոնի շենքը։ Այս շենքի կառուցումը թատրոնի հիմնադրի՝ Սոս Սարգսյանի երազանքն էր։ Բայց որպեսզի այդ երազանքն իրականություն դառնար երկու տասնամյակ պահանջվեց։ Միայն նրա մահից մեկ տարի առաջ՝ 2012թ․, թատրոնին տեղ հատկացվեց Գլխավոր պողոտայում՝ Մաշտոց-Սարյան այգու վերջնամասում։ Անգամ հայտարարվեց ճարտարապետական նախագծի մրցույթ և հաղթող ճանաչվեց Լևոն Ղալումյանի նախագիծը։ Բայց ծրագիրը կյանքի չկոչվեց։ Մի կողմից մի խումբ ճարտարապետների ու ակտիվիստների բողոքները, մյուս կողմից անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցների բացակայությունը թույլ չտվին, որ ծրագիրն իրականանա։ 2016 թ․ թատրոնի՝ այդ նախագծով շենքի կառուցումը օրակարգից հանվեց, իսկ արդեն 2017 թ․ պետությունը թատրոնին տրամադրեց նոր տարածք՝ ԵԹԿՊԻ հարևանությամբ 955 քմ հողամասի վրա։ Այս տարածքում գտնվում էր ինստիտուտի մասնաշենքը, որտեղ վարձակալությամբ գործում էր ֆինանսաբանկային քոլեջը։ Մասնաշենքն ապամոնտաժվեց ու այժմ ընթանում են թատրոնի կառուցման աշխատանքները։ Համազգային թատրոնի շենքի կառուցապատողն ու ներդրողը «Ջի Էմ Դևելելոփեր» ՍՊԸ-ն է, ճարտարապետը՝ Իսահակ Ներսիսյանը։
Համազգային թատրոնը ըստ նոր նախագծի ունենալու է 290 տեղանոց դահլիճ։ Թատրոնի ընդհանուր մակերեսը 1800 քմ է։ Իսահակ Ներսիսյանի խոսքով փոքր տարածքը և ֆինանսական սահմանափակ ներդրումը թույլ չեն տվել դասական թատրոնների մասշտաբների ու պահանջների համապատասխան թատրոն նախագծել, բայց ընդհանուր առմամբ ստացել են թատերական գործունեության համար անհրաժեշտ բոլոր բաղադրիչներով ապահովված շենք։ Ինչպես բոլոր թատրոնները Համազգայինն էլ կունենա առաջին հարկում ճեմասրահ, հանդերձարան, սանհանգույց, բուֆետ, ծառայողական տարածք, փորձասենյակ, ռեկվիզիտի պահեստներ, ծառայողական մուտք։ Թատրոնը կունենա նաև դեկորացիաների պատրաստման արհեստանոց, որից բացի շենքի հետնամասում տարածք է հատկացվել նաև մեծ ռեկվիզտների պատրաստման համար։ Դրանք երկրորդ հարկ տեղափոխելու համար նախատեսվում է տեղադրել ամբարձիչ։ Երկրորդ հարկ՝ փոքր ճեմասրահ, այնուհետև դահլիճ, հանդիսատեսը կբարձրանա կենտրոնական շքասանդուղքով։ Դահլիճը կառուցվելու է ավանդական մոտեցմամբ, ունենալու է բեմական տուփ, բեմին կից սպասման սրահներ, պրոֆեսիոնալ լուսավորություն։ Բեմատուփի բարձրությունը կլինի 12 մ։ Այս հարկում կլինեն նաև արտիստական սենյակները։
Թատրոնի շենքը հարմարեցված է տեղաշարժման դժվարություններ ունեցած անձանց համար: Գործելու է վերելակ։ Իսկ սայլակով տեղաշարժվող հանդիսատեսների համար դահլիճում նախատեսվել են հատուկ տեղեր։ Համազգային թատրոնի մուտքը անկյունային է լինելու, ապակեպատ։ Շենքը խուլ ծավալ ունի և ճակատի հարդարման մեջ ճարտարապետական ակնառու լուծումներ չէին կարող տրվել։ Դրա համար էլ ընտրվել է ավելի զուսպ ժամանակակից դինամիկ լուծում՝ անկանոն բացվածքներով։ Ինտերիերի ձևավորման մեջ էլ նախապատվությունը տրվելու է արդի լուծումներին․ ի վերջո երիտասարդ թատրոն է, երիտասարդ կոլեկտիվ, և ոչ ստանդարտ լուծումները լիովին հարիր են։ Բայց թատրոնի գլխավոր առանձնահատկությունը կլինի վաստակավոր արտիստ Սոս Սարգսյանի կյանքին ու գործունեությանը նվիրված մշտական ցուցադրությունը։ Դերասանի այրին՝ Նելլի Սարգսյանը, պատրաստ է տրամադրել բավական արժեքավոր իրեր, որոնք կբացահայտեն մեծ դերասանի կյանքի ու աշխատանքի հետաքրքիր դրվագներ։ Այնպես, որ այն իրոք կլինի Սոս Սարգսյանի անվան թատրոն, ու հանդիսատեսը այդ շենքում կզգա մեծ դերասանի շունչը։
Այս տարի մարտի 23-ին տեղի էր ունեցել Համազգային թատրոնի շենքի հիմնարկեքի արարողությունը։ Շենքը դեռ կառուցման փուլում է և ամենայն հավանականությամբ շահագործման կհանձնվի 2020 թ․ աշնանը։ Համազգային թատրոնի շենքը փաստորեն լինելու է ՀՀ անկախության ընթացքում կառուցված առաջին թատրոնի շենքը։ Այս շենքի կառուցումը թատրոնի հիմնադրի՝ Սոս Սարգսյանի երազանքն էր։ Բայց որպեսզի այդ երազանքն իրականություն դառնար երկու տասնամյակ պահանջվեց։ Միայն նրա մահից մեկ տարի առաջ՝ 2012թ․, թատրոնին տեղ հատկացվեց Գլխավոր պողոտայում՝ Մաշտոց-Սարյան այգու վերջնամասում։ Անգամ հայտարարվեց ճարտարապետական նախագծի մրցույթ և հաղթող ճանաչվեց Լևոն Ղալումյանի նախագիծը։ Բայց ծրագիրը կյանքի չկոչվեց։ Մի կողմից մի խումբ ճարտարապետների ու ակտիվիստների բողոքները, մյուս կողմից անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցների բացակայությունը թույլ չտվին, որ ծրագիրն իրականանա։ 2016 թ․ թատրոնի՝ այդ նախագծով շենքի կառուցումը օրակարգից հանվեց, իսկ արդեն 2017 թ․ պետությունը թատրոնին տրամադրեց նոր տարածք՝ ԵԹԿՊԻ հարևանությամբ 955 քմ հողամասի վրա։ Այս տարածքում գտնվում էր ինստիտուտի մասնաշենքը, որտեղ վարձակալությամբ գործում էր ֆինանսաբանկային քոլեջը։ Մասնաշենքն ապամոնտաժվեց ու այժմ ընթանում են թատրոնի կառուցման աշխատանքները։ Համազգային թատրոնի շենքի կառուցապատողն ու ներդրողը «Ջի Էմ Դևելելոփեր» ՍՊԸ-ն է, ճարտարապետը՝ Իսահակ Ներսիսյանը։
Համազգային թատրոնը ըստ նոր նախագծի ունենալու է 290 տեղանոց դահլիճ։ Թատրոնի ընդհանուր մակերեսը 1800 քմ է։ Իսահակ Ներսիսյանի խոսքով փոքր տարածքը և ֆինանսական սահմանափակ ներդրումը թույլ չեն տվել դասական թատրոնների մասշտաբների ու պահանջների համապատասխան թատրոն նախագծել, բայց ընդհանուր առմամբ ստացել են թատերական գործունեության համար անհրաժեշտ բոլոր բաղադրիչներով ապահովված շենք։ Ինչպես բոլոր թատրոնները Համազգայինն էլ կունենա առաջին հարկում ճեմասրահ, հանդերձարան, սանհանգույց, բուֆետ, ծառայողական տարածք, փորձասենյակ, ռեկվիզիտի պահեստներ, ծառայողական մուտք։ Թատրոնը կունենա նաև դեկորացիաների պատրաստման արհեստանոց, որից բացի շենքի հետնամասում տարածք է հատկացվել նաև մեծ ռեկվիզտների պատրաստման համար։ Դրանք երկրորդ հարկ տեղափոխելու համար նախատեսվում է տեղադրել ամբարձիչ։ Երկրորդ հարկ՝ փոքր ճեմասրահ, այնուհետև դահլիճ, հանդիսատեսը կբարձրանա կենտրոնական շքասանդուղքով։ Դահլիճը կառուցվելու է ավանդական մոտեցմամբ, ունենալու է բեմական տուփ, բեմին կից սպասման սրահներ, պրոֆեսիոնալ լուսավորություն։ Բեմատուփի բարձրությունը կլինի 12 մ։ Այս հարկում կլինեն նաև արտիստական սենյակները։
Թատրոնի շենքը հարմարեցված է տեղաշարժման դժվարություններ ունեցած անձանց համար: Գործելու է վերելակ։ Իսկ սայլակով տեղաշարժվող հանդիսատեսների համար դահլիճում նախատեսվել են հատուկ տեղեր։ Համազգային թատրոնի մուտքը անկյունային է լինելու, ապակեպատ։ Շենքը խուլ ծավալ ունի և ճակատի հարդարման մեջ ճարտարապետական ակնառու լուծումներ չէին կարող տրվել։ Դրա համար էլ ընտրվել է ավելի զուսպ ժամանակակից դինամիկ լուծում՝ անկանոն բացվածքներով։ Ինտերիերի ձևավորման մեջ էլ նախապատվությունը տրվելու է արդի լուծումներին․ ի վերջո երիտասարդ թատրոն է, երիտասարդ կոլեկտիվ, և ոչ ստանդարտ լուծումները լիովին հարիր են։ Բայց թատրոնի գլխավոր առանձնահատկությունը կլինի վաստակավոր արտիստ Սոս Սարգսյանի կյանքին ու գործունեությանը նվիրված մշտական ցուցադրությունը։ Դերասանի այրին՝ Նելլի Սարգսյանը, պատրաստ է տրամադրել բավական արժեքավոր իրեր, որոնք կբացահայտեն մեծ դերասանի կյանքի ու աշխատանքի հետաքրքիր դրվագներ։ Այնպես, որ այն իրոք կլինի Սոս Սարգսյանի անվան թատրոն, ու հանդիսատեսը այդ շենքում կզգա մեծ դերասանի շունչը։